حرفهای زده نشده در حوزه معارف اسلامی، دین، حکومت (سیاستگذاری عمومی)، جامعه اسلامی، فرهنگ و ارتباطات
یادداشت ذیل در شماره سوم و چهارم نشریه دانشجویی وقایع اتفاقیه (مدیر مسئول محمدحسین ذوالانوار، سردبیر: بشیر خالقی پور)، ویژه نامه سبک زندگی دانشجوی امام صادقی (بهمن و اسفند 90) منتشر شده است.
که عشق آسان نمود اول ولی افتاد مشکلها
نکاتی چند درباره سیر آسان به مشکل سبک غیرحرفهای نشریات دانشجویی
حمید درویشی شاهکلائی
www.PavaraQi.ir
1- در عالم مطبوعات، نشریات دانشجویی برای خود عالمی دارند. اصلا این قدر متفاوت هستند که با صفت «دانشجویی» متمایز میشوند. حالا این که «دانشجویی» فحش است یا نشانه تحبیب، تصغیر یا همه موارد، خدا میداند!
2- نشریاتی که از سوی دانشجویان و اساتید در محیط دانشگاهها منتشر میشوند، نیازی به کسب مجوز از وزارت ارشاد نداشته و این تنها تفاوت حقوقی قانونی این دسته از نشریات با دیگر نشریات است. دانشگاهیان با کسب مجوز از دانشگاه خود میتوانند در موضوعات مختلف سیاسی، علمی، فرهنگی و... به انتشار نشریه دست بزنند. اگر آییننامه (کاملا حمایتی) انتشار نشریات دانشجویی را بخوانید، شکی باقی نمیماند که «دانشجویی» صفت تحبیب است! اما چیزهای دیگری هم هست.
3- علاوه بر سهولت و سرعت اخذ مجوز از دانشگاه، شور دوره جوانی، کارها را آسان جلوه میدهد. نشریات دانشجویی، معمولا با علاقه دانشجویان شروع میشوند. تنهایی یا سه چهار نفری دور هم، ایده تا تولید و تکثیر یک نشریه شکل میگیرد. مثلا نشریه «نیش شتر» در دانشگاه صنعتی شریف به مدت 10 سال از سوی یک دانشجو منتشر میشد که تحصیلات دانشگاهی خود را از کارشناسی تا دکتری در این دانشگاه گذرانده بود!
4- خودجوش بودن صفت همه نشریات دانشجویی نیست. بعضی نشریات دانشجویی، متعلق به نهادها و تشکلهای هستند. البته این نشریات، در بدو تاسیس، شاید به صورت خودجوش و داوطلبانه شکل گرفته باشند.
5- فارغ از وابستگی تشکیلاتی یا استقلال، نشریات دانشجویی یک ویژگی مشترک دارند: «حرفهای نبودن»! حرفهای نبودن همان مشکلی است که موجب میشود نشریات دانشجویی بیش از پنج شماره منتشر نشوند. اصلا نشریات به دو دسته حرفهای و دانشجویی تقسیم میشوند! حرفهای نبودن روح کلی نشریات دانشجویی است؛ هر چند ممکن است در برخی اجزا، حرفهای عمل شود. سبک غیرحرفهای نشریات دانشجویی...
6- گرچه معمولا نامهای خلاقانه و خوبی برای نشریات دانشجویی انتخاب میشوند، لوگوی نشریات دانشجویی دو مشکل دارد: یک، بعضا فونت (=بدون طراحی) است و دو، خوانایی ندارد. اگر بخواهیم مشکل سوم را هم ذکر کنیم، تغییرات نامتعارف آن را هم باید اشاره کنیم.
7- در حالی که کتابهای آموزش روزنامهنگاری تاکید میکنند امروزه برای انتشار یک بروشور هم نیاز به تخصص و کار گروهی متخصصان وجود دارد، نشریات دانشجویی مهر بطلانی برای این آموزهها و فرضیهها هستند. هنوز هم عمده نشریات دانشجویی، قائم به یکی دو نفر هستند و بعضا یک نفر به تنهایی عمده مقالات را نوشته، مصاحبهها را انجام داده، خود ویراستاری و سردبیری و مدیرمسئولی کرده و بعضا دستی در طراحی هم میبرد!
8- علاوه بر فقدان ساختار سازمانی، محتوای نشریات دانشجویی هم معمولا ساختار نشریهای ندارد. مثلا مجلات دانشجویی، فصلبندی (رویکرد پروندهای سرویسی، موضوعی، قالبی) مشخصی ندارند. ستونبندی نشریهای ندارند. تنوع مطلب (استفاده از قالبهای متعدد) ندارند.
9- بعضی نشریات دانشجویی در تامین مطالب خود مشکل جدی دارند. آنهایی هم که مشکل ندارند، با مشقت مطالب خود را آماده میکنند. فقدان هیات تحریریه در کنار عدم وجود منابع مالی به منظور پرداخت پول به نویسندگان و مصاحبهکنندگان، همچنین موجب میشود نشریات دانشجویی، به صورت نامنظم منتشر شوند.
10- درک مشکلات نشریات دانشجویی، تا وقتی خود در دام عشق آن مشکلات نیفتید، میسر نیست.
این یادداشت، در شماره اول نشریه حیات خلوت، آذر 1390، در صفحه چهار، منتشر شده است.
بای بسمالله
نیاز به یک «حیات خلوت»
حمید درویشی شاهکلائی
1- مقدمه اول: از 14 سال پیش که روزنامهنگاری
را شروع کردم، ضعف بچه مذهبیها را در نوشتن و به تبع آن، رسانههای مکتوب، دیدهام.
همیشه مطبوعات خوب از آن دگراندیشان بود. از مشروطه و روشنفکرانش بگیر تا سالهای اخیر و روزنامه
شرق و هفتهنامه شهروند امروز.
2- مقدمه دوم: دانشجویان دانشگاه امام صادق علیه السلام نسبت به گفتمان انقلاب اسلامی دچار شعارزدگی شدهاند. ماهنامه «حیات» هم در تلاش است که شعارزدگی تمام شود اما نیازمند مشارکت بیشتری است. مخاطبان ماهنامه حیات (چه زمانی که هر سال، تنها یک شماره منتشر میشد و چه زمانی که نام وزین هفتقفل بر پیشانیاش خورده بود)، عمدتا در بیرون دانشگاه هستند. گفتمان انقلاب اسلامی، حتی در قالب شعار هم برای آنها «همچنان» تازگی دارد. اما پرداختن به مسائل درون دانشگاهی، هیچ جذابیتی برای آنها ندارد.
3- نتیجه: قرارگاه روزنامهنگاری حیات بسیج دانشجویی1، با توجه به دو مقدمه ذکر شده، افزایش فرصتهای مطبوعاتی و تمرین نوشتن را برای امام صادقیها در دستور کار خود قرار داده است. در این میان پرداختن به موضوعات داخل دانشگاه با نگاه گفتمانی انقلاب اسلامی از اهمیت بیشتری برخوردار است. تولد ویژهنامه «حیات خلوت» در همین راستاست.
4- البته نشریه، تنها راه و حتی بهترین راه نیست. اما راهکار خوبی است. مثلا وبلاگنویسی هم برای دست به کیبورد (قلم سابق) شدن موثر و ضروری است ولی اگر از زاویه تربیت نیرو برای جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی نگاه کنیم، واجبترین راه، راه حیات است. راه «حیات» را بپیمایید.
5- بنابراین، تفاوت حیات خلوت با «عبور»2 در اختصاص نداشتن آن به کدهای پایین است. (شماره اول با پنج یادداشت از دانشجویان دکتری منتشر شد.) تفاوت آن با عمده نشریات دانشگاه، رویکرد گفتمان انقلاب اسلامی حاکم بر آن است. تفاوت آن با ماهنامه حیات، اختصاص حیات خلوت به داخل دانشگاه امام صادق علیه السلام است. تفاوت آن با «خانه ما»3، در ظاهر، رویکرد و فاصله زمانی انتشار است.
پینوشت:
1. جنب قرارگاه روحالله، روبهروی اتاق تلویزیون، جنب بوفه دانشجویی.
2. «عبور»، تجربه کمی شکست خورده بسیج دانشگاه است در چند سال قبل، که طی آن شش شماره مجله توسط کدهای پایین منتشر شد.
3. «خانه ما»، در
سال گذشته دو شماره منتشر شد. امسال با رویکردها و ظاهر جدیدی به همت بسیج
دانشجویی منتشر خواهد شد.
سخن نخست ص 1![]() | |
معرفی مقالات ص 3![]() | |
نگاهی به مسئله تنوع فرهنگی و نقش رادیو در ایران ظهیر احمدی ص 5 ![]() | |
خط نسخ، خدمتی بزرگ از ایرانیان در نشر اسلام سعید طاوسی مسرور، مرتضی نجف آبادی ص 35 ![]() | |
كاربرد مفهوم سرمایه فرهنگی در گستره تحقیقات تجربی با تاكید بر جامعه شناسی آموزش و پرورش محمد محسن حسن پور ص 55 ![]() | |
مفهوم شناسی قانون جامع رسانه های همگانی در جمهوری اسلامی ایران محمدصادق نصراللهی ص 85 ![]() | |
تحلیل نظریه دعوت سیدمحمدعلی غمامی ص 111 ![]() | |
مولفه های هویت دینی علیرضا قصری ص 137 ![]() | |
تعامل اخلاق و حقوق در خانواده حامد كهوند ص 171 ![]() | |
نمایه دوفصلنامه نامه فرهنگ و ارتباطات شماره های 1 الی 3 ص 195![]() |
بای بسم الله
1. سلام. خدا را شکر در هفتمین سال تحصیلم در دانشگاه امام صادق علیه السلام، توفیق حضور در جمع اهالی ماهنامه حیات را یافتهام.
2. حیات را در بیست و یکمین سال شروع به کار نشریه بسیج دانشجویی با تحولات جدیدی شروع کردیم. حرفهای شدن، کلیدواژهی توصیفکننده این تغییرات است. لوگوی جدید، اندازه جدید، قالبهای شکلی جدید، تغییرات هیات تحریریه و ... از تغییرات ظاهری نشریه است. میخواهیم منظم باشیم و اول ماه به دست شما برسیم. وقتی شما این مطالب را می خوانید، احتمالا شماره آذر را بستهایم. انشاء الله شماره آذر را در ابتدای ماه میخوانید.
3. شعار خیلی خوب است. حتی لازم و ضروری است. اما شعارزدگی بد است. اگر کمی همت کنیم/کنید؛ محتوای علمی و دقیقتری خواهیم داشت. بیشک، وقت آن رسیده است که چارچوبهای تئوریک شعارهایمان را به رخ بکشیم. شعارهای انقلاب، یکی پس از دیگری در عالم واقع، به وقوع می پیوندد و ما هنوز از تبیین آن به زبان علوم انسانی و اجتماعی ناتوان باشیم؟ پیشبینیها و آرزوهای امام روحالله همانگونه که در مورد بلوک شرق صادق بود، در بیداری اسلامی و جنبشهای ضدسرمایهداری هم صادق خواهد بود. نشانههای آن پیداست.
4. «نشریه درآووردن» برای بسیج دانشگاه امام صادق علیه السلام، کار سخت اما آسانی است. آسان است از این جهت که صدها عضو بالقوه هیات تحریریه در دانشگاه هستند. سخت است از این جهت که بعضیها صد در صد بسیجی نیستند. آنجایی که باید حضور داشته باشند و تلاش کنند، کار نمیکنند!
5. طول و عرض بسیج، همان طول و عرض کشور است. بسیج هم صاحبخانه این کشور است. صاحبخانه، نگران خانه است. و ما باید در فکر تاسیس حکومت جهانی اسلام باشیم. جهانی فکر کنیم.
6. بند پنج را ننوشتم که گستره بسیج را از منظر رهبران انقلاب اسلامی توصیف کرده باشم. خواستم رویکرد داخلی و خارجی نشریه را بیان کنم. شما هم اگر مانند صاحبخانه، به فکر خانه خود هستید، خوشحال خواهیم شد پذیرای آثار اندیشهای و هنری (گرافیک و داستان و ...) باشیم.
7. رسالت ما، تبیین و ترویج گفتمان انقلاب اسلامی است. اما بعضا ضعیف و بد عمل می کنیم. تذکر بدهید. ما و مطالبمان را نقد کنید و برایمان بفرستید. تقدیر و تشکر که جای خود دارد! رایانامه ماهنامه (HayatMag.isu@gmail.com) را هر روز میبینیم. پایگاه اطلاعرسانی نشریه حیات (HayatMag.ir) هم به روز میشود. به تدریج مطالب شماره های گذشته (حتی تفکر بسیجی سال 1370) را بر روی اینترنت (پایگاه بایگانی مجلات حیات به نشانی HayatMags.ir) قرار میدهیم. به ما در اینترنت سر بزنید و ما را لینک کنید. طراحی جدیدی از پایگاه بسیج (Basijisu.ir) در دست اقدام است و بخش هیات میثاق با شهدای آن هم مستقل خواهد بود.
8. این دوره از فعالیت ماهنامه حیات، با تجدید بیعت با شهدا و امام شهدا و به طور خاص، با حضور بر سر مزار سید اهل قلم، سید مرتضی آوینی شروع شده است.
9. در تهیه ماهنامه حیات، دوستان زیادی زحمت کشیدند. کمک کردند، مشاوره دادند، امید دادند. از همه آنها تشکر می کنم. بار اصلی تهیه این شمارهها هم بر دوش دبیر تحریریه آقای مجید صادقی است. خدا ایشان را در خدمت به اسلام موفق بدارد.
10. اشتراک نشریه را فراموش نکنید. امسال، سامانه خوبی برای اشتراک تدارک دیدهایم. اشتراک ماهنامه حیات، هدیه خوبی است به رفقای فرهیختهای که دوستشان دارید.
11. انشاء الله بای بسم الله شمارههای آینده را مدیر مسئول، فرمانده بسیج دانشجویی مینویسد.
12. محتاج دعای خیر
سردبیر
حمید درویشی شاهکلائی
خروش عدالتخواهانه دانشجوی دانشگاه امام صادق علیه السلام که سبب دستگیری اش در مسجد الحرام شد، چه بود؟!
خبرهای دستگیری، برگزاری دادگاه برای
دانشجوی دانشگاه امام صادق علیه السلام توسط سعودی های وهابی در سفر عمره دانشجویی، خبر بیانیه (یو 8) بسیج دانشجویی هشت دانشگاه تهران و خبر آزادی این دانشجو
را احتمالا خوانده اید.
(اگر نه اینجاها را ببینید: مشرق، فارس، باز هم فارس، لبیک، abna)
دیشب کلیپی از آن چه سبب دستگیری او شد به دست من رسید. او تنها مرگ بر آمریکا نگفت. او و دوستانش کارشان را با دعاهای معمولی آغاز می کنند و برای غفران گناهان خود و پدر و مادر و مسلمانان و رفع نیازهای آنان دعا می کنند و دعاهایشان را ادامه می دهند. او می گوید و دوستانش و (حتی دیگر مسلمینی که طواف می کنند) تکرار می کنند:
ربنا اغفر لنا و لوالدینا و للمسلمین و المسلمات و للمومنین و المومنات و اقض حوائجهم ...
تا جایی که دعا ها بو دار می شود:
اللهم انصر جیوش المسلمین! (ترجمه: خدایا! سپاه های مسلمان را یاری کن!)
اللهم انصر اخواننا فی فلسطین، (ترجمه: خدایا! برادرانمان را در فلسطین یاری کن!)
و فی لیبیا، (و در لیبی)
و فی البحرین،
و فی الیمن،
و فی المصر!
اسم بردن از یمن و بحرین کار خطرناکی بود که خدا شجاعت آن را به آنها داد. اما تازه شعار دادن و خروش انقلابی آنها شروع می شود. وارد مصداق های دقیق تر می شوند:
اللهم احفظ سید حسن نصر الله
اللهم احفظ طیب اردوغان
اللهم احفظ سید علی السیستانی
اللهم احفظ عبدالله گل
اللهم اهلک اعداءنا (ترجمه: خدایا! دشمنان ما را نابود کن!)
اللهم اهلک حسنی مبارک
اللهم اهلک معمر قذافی
اللهم اهلک اعداءنا الامریکیین و الاسرائیلیین... (ترجمه: خدایا! دشمنان آمریکایی و اسرائیلی ما را نابود کن!)
بغض و کینه انقلابی دیگر در فریادها کاملا مشهود است. همه با هم شعار سر می دهند:
الله اکبر، الله اکبر، الله اکبر، الله اکبر، الله اکبر،
الموت لامریکا، الموت لامریکا، الموت لامریکا، الموت لامریکا، الموت لامریکا،
الموت لاسرائیل، الموت لاسرائیل، الموت لاسرائیل، الموت لاسرائیل، الموت لاسرائیل...
کلیپ 5 دقیقه ای تمام می شود. اما فریادهای آنان...
او که بود؟
(عکس مربوط به سال گذشته، اربعین، کربلاء عراق است.)
محمد سلیمانی درچه،
دانشجوی ورودی سال 85 دوره کارشناسی ارشد پیوسته رشته معارف اسلامی و حقوق دانشگاه امام صادق علیه السلام،
از بچه های باصفای هیات میثاق با شهدا،
از مسئولین ارشد بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق علیه السلام (مدیر روابط عمومی)،
...
وبلاگش را شاید بشناسید (اینجا) یادداشتهایش را در نشریات دانشجویی حیات، خانه ما و یا وبلاگ دانشگاهه داریم؟!!! (اینجا) شاید خوانده باشید.
محمد با انگیزه است. معتقد است. به امام خامنه ای معتقد است. به مطالبه گری و آرمان خواهی معتقد است.
محمد نه تنها اعتقاد و انگیزه دارد؛ بلکه اهل عمل است.
محمد عزیز و دوست داشتنی ما می رفت که محمد نفس زکیه شود تا مقدمات ظهور آقا فراهم شود که نشد!
خدا از این «محمد»ها بسیار در آستین دارد. در فلسطین، در مصر، در لیبی...
خدایا! این «محمد» ها را برای اسلامت نگهدار! (ترجمه: اللهم احفظ هولاء الـ«محمد»ین...
حیات، نشریه بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق علیه السلام است که در جشنواره های دانشجویی جوایز خوبی می برد! امسال تحصیلی، حیات تنها یک شماره چاپ شد. گفتند خواستیم سطح حرفه ای حیات حفظ شود. البته نشریه جایگزین غیر حرفه ای «عبور» هم تنها دو شماره اومد بیرون. بگذریم.
پرونده ماه این شماره ویژه نشریات دانشجویی (دانشگاه امام صادق علیه السلام) بسته شده بود.
مطالبی از علیرضا پناهیان، عطاء الله بیگدلی، احسان بابایی، محمد لنگری، محمد مهدی سیار، میلاد عرفانپور و ... زینت بخش این شماره بود.
مقایسه فرهنگ غرب و فرهنگ شیعه در قرآن، ارکان هندسه سیاسی در اندیشه امام (ره)، نظام علمی اسلامی، تحلیل حقوقی جنایات اسرائیل در غزه، کوتاهی امروز در مقابل جنگ دیروز (دفاع مقدس)، مروری بر تاریخ انقلاب، نگاهی به جشنواره فیلم فجر امسال، فرهنگ خواهی درست مثل عدالتخواهی از مهم ترین عناوین و موضوعات این شماره نشریه دانشجویی حیات بودند. شماره 20+10 حیات.
*وبنوشت حمید درویشی شاهکلائی،
*متولد شیرگاه (سوادکوه شمالی) مازندران،
*دانشآموخته دوره سوم کارشناسی ارشد پیوسته رشته «معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات» دانشگاه امام صادق علیه السلام.
*دانشجوی پنجمین دوره دکتری فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق علیهالسلام.
*اولین «رتبه یک» کنکور سراسری دکتری علوم ارتباطات (1390).
*مؤسس قرارگاه نشریات حیات و سردبیر سابق ماهنامه فرهنگی سیاسی حیات، نشریه بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق علیه السلام، سال بیست و یکم و بیست و دوم.
*معاون سابق آموزش و معاون سابق ارتباطات مرکز آموزشهای مجازی بسیج مستضعفین
*پژوهشگر برتر مرکز مطالعات راهبردی تربیت اسلامی (1394)
*با افتخارتر از همه: برادرزاده سردار سپاه اسلام، پاسدار شهید برزو درویشی.
* وبلاگ پاورقی فرهنگ و ارتباطات به متنها و حاشیههای فرهنگ و ارتباطات با اولویت انقلاب اسلامی و علاقه نویسنده میپردازد.